Trong y học cổ truyền, nhiều vị thuốc bắc không chỉ có tác dụng điều hòa khí huyết, bồi bổ sức khỏe mà còn giúp dưỡng da, cải thiện sắc tố, làm sáng và mịn da. Khác với mỹ phẩm hóa học, phương pháp này chú trọng nuôi dưỡng từ bên trong, giúp làn da khỏe mạnh tự nhiên. Chính vì vậy, các vị thuốc bắc làm trắng da đang trở thành lựa chọn của nhiều người muốn cải thiện làn da một cách an toàn, bền vững.
Top 10 vị thuốc bắc làm trắng da hiệu quả nhất
Bạch phục linh
Bạch phục linh là vị thuốc có vị ngọt, tính bình, được xếp vào nhóm thuốc lợi thủy thẩm thấp trong Đông y. Tác dụng chính là kiện tỳ, lợi thủy, an thần và dưỡng nhan. Nhờ khả năng hỗ trợ tỳ vị hoạt động hiệu quả, bạch phục linh giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, từ đó da được nuôi dưỡng từ bên trong. Bạch phục linh giúp:
- Tăng cường giữ ẩm tự nhiên, hạn chế tình trạng da khô ráp.
- Giúp lưu thông khí huyết tốt hơn, da hồng hào và đều màu.
- Giảm hiện tượng sạm xỉn, thiếu sức sống, đặc biệt ở những người hay bị phù nhẹ hoặc tích nước dưới da.
Cách dùng:
- Sắc uống: Kết hợp bạch phục linh với ý dĩ, hoài sơn, kỳ tử để nấu nước uống, dùng hàng ngày giúp thanh lọc cơ thể và cải thiện làn da.
- Dạng bột đắp mặt: Nghiền bạch phục linh thành bột mịn, trộn với mật ong hoặc sữa tươi, đắp lên mặt 15–20 phút, rửa lại bằng nước ấm. Thực hiện 2–3 lần/tuần.
Bạch chỉ
Bạch chỉ là vị thuốc có vị cay, tính ấm, được sử dụng phổ biến trong Đông y để tán phong, giải biểu, hoạt huyết, giảm đau. Ngoài công dụng điều trị cảm mạo, đau đầu, bạch chỉ còn nổi tiếng trong lĩnh vực làm đẹp nhờ khả năng làm sáng da, hỗ trợ mờ nám và tàn nhang.
- Kích thích tuần hoàn máu: giúp da được cung cấp nhiều oxy và dưỡng chất, từ đó trở nên hồng hào, rạng rỡ.
- Giảm thâm sạm và nám nhẹ: nhờ hoạt tính chống oxy hóa và khả năng ức chế phần nào sự hình thành melanin.
- Kháng viêm, giảm mụn: giúp bề mặt da sạch, thông thoáng, hạn chế vết thâm sau mụn.
Cách dùng:
- Đắp mặt: Nghiền bạch chỉ thành bột mịn, trộn với mật ong theo tỉ lệ 1:1 để tạo hỗn hợp sệt, thoa đều lên da sau khi đã rửa sạch. Để trong 15–20 phút, sau đó rửa lại bằng nước ấm.
- Kết hợp trong bài thuốc uống: Bạch chỉ thường được phối hợp với các vị thuốc bổ huyết khác như đương quy, bạch phục linh để tăng hiệu quả dưỡng nhan từ bên trong.
Cam thảo
Cam thảo là vị thuốc có vị ngọt, tính bình, thường xuất hiện trong nhiều bài thuốc Đông y với tác dụng thanh nhiệt, giải độc, điều hòa các vị thuốc khác và hỗ trợ chống viêm. Trong lĩnh vực làm đẹp, cam thảo được đánh giá cao nhờ chứa hoạt chất glabridin – một chất có khả năng ức chế enzyme tyrosinase, từ đó giảm sự sản sinh melanin – nguyên nhân chính gây nám da và tàn nhang.
- Làm sáng và đều màu da: hạn chế tình trạng thâm sạm, giúp da tươi sáng tự nhiên.
- Chống oxy hóa mạnh: bảo vệ tế bào da khỏi tác hại của tia UV và gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa.
- Giảm viêm, dịu da: thích hợp cho làn da dễ kích ứng, hỗ trợ cải thiện các vết mẩn đỏ hoặc mụn nhẹ.
Cách dùng:
- Pha trà uống: Sử dụng 3–5g cam thảo khô, hãm với nước sôi, uống thay trà giúp thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ sáng da từ bên trong.
- Dạng bột đắp mặt: Nghiền cam thảo thành bột mịn, trộn cùng sữa chua hoặc mật ong để tạo hỗn hợp đắp lên da trong khoảng 15 phút, sau đó rửa sạch bằng nước ấm.
Thục địa
Thục địa (hay còn gọi là Thục địa hoàng) là vị thuốc có vị ngọt, tính hơi ấm, thường được chế biến từ sinh địa hoàng qua nhiều công đoạn để tăng tác dụng dưỡng âm, bổ huyết, sinh tân dịch. Trong Đông y, thục địa là thành phần chủ chốt trong nhiều bài thuốc dưỡng nhan, kéo dài tuổi xuân nhờ khả năng bồi bổ cơ thể và cải thiện tình trạng suy giảm khí huyết.
- Nuôi dưỡng da từ bên trong: giúp da hồng hào, căng mịn nhờ lượng huyết chất lượng được cung cấp đều đặn.
- Giảm sạm và khô da: cải thiện sắc tố da, giúp da tươi sáng và đầy sức sống hơn.
- Chống lão hóa: hỗ trợ giảm nếp nhăn và tình trạng chảy xệ nhờ tăng cường độ ẩm và dưỡng chất cho da.
Cách dùng:
- Kết hợp trong bài thuốc uống: Thục địa thường xuất hiện trong các bài thuốc bổ huyết kinh điển như Tứ vật thang (gồm thục địa, đương quy, bạch thược, xuyên khung). Bài thuốc này không chỉ cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giúp da dẻ mịn màng, sáng hồng.
- Dùng dạng cao lỏng: có thể sử dụng thục địa dạng cao (được nấu cô đặc), mỗi lần 1–2 thìa nhỏ, pha cùng nước ấm uống hàng ngày.
Kỳ tử
Kỳ tử (còn gọi là câu kỷ tử) là vị thuốc có vị ngọt, tính bình, thường được sử dụng trong Đông y với tác dụng bổ can thận, dưỡng huyết, sáng mắt và kéo dài tuổi thọ. Trong lĩnh vực làm đẹp, kỳ tử được đánh giá cao nhờ chứa nhiều beta-carotene, vitamin C, axit amin và khoáng chất, giúp nuôi dưỡng cơ thể và làn da một cách toàn diện.
- Bảo vệ da khỏi lão hóa sớm: nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cao, kỳ tử giúp trung hòa các gốc tự do gây hại.
- Cải thiện sắc tố và độ đàn hồi: hỗ trợ sản xuất collagen, giúp da sáng, căng mịn hơn.
- Giữ ẩm cho da: các polysaccharide trong kỳ tử giúp tăng khả năng giữ nước của tế bào, duy trì độ mềm mại.
Cách dùng:
- Pha trà: Lấy khoảng 10–15 quả kỳ tử, rửa sạch, hãm với nước nóng trong 5–10 phút, uống thay trà mỗi ngày.
- Nấu canh hoặc cháo: Kết hợp kỳ tử với thịt gà, cá, hoài sơn hoặc ý dĩ để nấu canh bổ dưỡng, vừa tốt cho sức khỏe vừa cải thiện làn da.
- Dùng trong các bài thuốc bổ: Kỳ tử thường xuất hiện trong các bài thuốc dưỡng nhan như Kỳ tử – thục địa – hoài sơn, hỗ trợ tăng cường khí huyết và nuôi dưỡng làn da lâu dài.
Hạt ý dĩ
Hạt ý dĩ (còn gọi là bo bo) là vị thuốc có vị ngọt, nhạt, tính hơi hàn, thường được dùng trong Đông y với công dụng lợi thủy, kiện tỳ, thanh nhiệt và trừ thấp. Ngoài tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa, ý dĩ còn là thành phần quan trọng trong các bài thuốc dưỡng nhan nhờ khả năng giúp thanh lọc cơ thể và cải thiện tình trạng da sạm, mụn.
- Giảm sạm, thâm: nhờ cơ chế đào thải độc tố và tăng cường chức năng gan thận, ý dĩ giúp da sáng hơn và đều màu hơn.
- Hỗ trợ trị mụn: tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu giúp giảm tình trạng nóng trong, hạn chế mụn viêm.
- Làm mịn da: bổ sung độ ẩm tự nhiên, giúp da mềm mại và ít khô ráp.
Cách dùng:
- Nấu cháo: Dùng khoảng 50–100g hạt ý dĩ, nấu cùng gạo tẻ thành cháo, ăn 2–3 lần/tuần.
- Nghiền bột uống: Rang hạt ý dĩ cho thơm, nghiền thành bột, pha với nước ấm uống hàng ngày.
- Kết hợp trong bài thuốc: Ý dĩ thường đi cùng hoài sơn, bạch phục linh để tạo thành bài thuốc kiện tỳ, thanh nhiệt, vừa tốt cho sức khỏe vừa cải thiện làn da.
Nhân sâm
Nhân sâm là một trong những vị thuốc quý trong Đông y, được xếp vào nhóm đại bổ khí huyết, có vị ngọt hơi đắng, tính ôn. Ngoài tác dụng tăng cường sức khỏe, nhân sâm còn nổi tiếng nhờ khả năng dưỡng nhan, phục hồi sinh lực, làm chậm quá trình lão hóa. Trong các bài thuốc làm đẹp da, nhân sâm thường là thành phần chủ chốt vì chứa nhiều saponin, vitamin và khoáng chất.
Tác động đến làn da:
- Cải thiện sắc tố: giúp làn da sáng đều, giảm tình trạng xỉn màu do thiếu khí huyết.
- Tăng độ đàn hồi: nhờ kích thích sản sinh collagen, làm da săn chắc, hạn chế chảy xệ.
- Làm chậm lão hóa: chống lại các gốc tự do, giảm nếp nhăn, giữ da trẻ trung.
- Phục hồi da yếu: thích hợp cho những người có làn da mệt mỏi, thiếu sức sống.
Cách dùng:
- Hãm trà: Thái lát nhân sâm (khoảng 1–2g), hãm với nước nóng trong 5–10 phút, uống mỗi ngày giúp bồi bổ cơ thể và cải thiện da.
- Làm mặt nạ: Trộn bột nhân sâm với mật ong hoặc sữa chua, thoa lên mặt 10–15 phút rồi rửa sạch.
- Kết hợp trong bài thuốc: Nhân sâm thường được dùng chung với kỳ tử, thục địa để tăng hiệu quả dưỡng huyết và làm sáng da.
Đương quy
Đương quy là vị thuốc có vị ngọt, cay, tính ấm, được mệnh danh là “nhân sâm của phụ nữ” trong Đông y. Tác dụng chính là bổ huyết, hoạt huyết, điều hòa kinh nguyệt, cân bằng nội tiết. Ngoài việc cải thiện sức khỏe tổng thể, đương quy còn là thành phần quen thuộc trong nhiều bài thuốc dưỡng nhan giúp làm sáng da và chống lão hóa.
- Tăng cường tuần hoàn máu: giúp da hồng hào, sáng mịn tự nhiên.
- Giảm nám, tàn nhang: nhờ điều hòa nội tiết và hỗ trợ ức chế sự tăng sinh melanin.
- Nuôi dưỡng từ bên trong: bổ sung huyết chất lượng cao, giúp da khỏe mạnh, căng mịn.
- Làm chậm quá trình lão hóa: các hợp chất chống oxy hóa trong đương quy giúp bảo vệ da khỏi tổn thương gốc tự do.
Cách dùng:
- Sắc thuốc uống: Đương quy thường được kết hợp trong các bài thuốc như Tứ vật thang hoặc dùng riêng, sắc uống định kỳ 1–2 lần/tuần để bổ huyết và dưỡng da.
- Kết hợp nấu ăn: Có thể dùng đương quy hầm gà, nấu canh bổ dưỡng, vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp cải thiện làn da.
Bạch truật
Bạch truật là vị thuốc có vị ngọt, đắng nhẹ, tính ấm, thường được sử dụng trong Đông y để kiện tỳ, táo thấp, tăng cường tiêu hóa và hỗ trợ cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn. Ngoài tác dụng cải thiện chức năng tiêu hóa, bạch truật còn đóng vai trò quan trọng trong việc dưỡng da, giảm sạm và nuôi da sáng khỏe.
- Cải thiện tình trạng da khô, thiếu sức sống: nhờ khả năng hỗ trợ cơ thể giữ nước và hấp thụ dinh dưỡng.
- Giúp da trắng sáng hơn: khi tỳ vị hoạt động hiệu quả, cơ thể hấp thụ vitamin, khoáng chất tốt hơn, từ đó làn da được nuôi dưỡng đầy đủ.
- Hỗ trợ giảm mụn do nóng trong hoặc tiêu hóa kém: giúp thanh lọc và ổn định cơ thể, hạn chế độc tố ảnh hưởng đến da.
Cách dùng an toàn:
- Sắc uống: Kết hợp bạch truật cùng ý dĩ, hoài sơn, bạch phục linh để tạo thành bài thuốc kiện tỳ, lợi thấp, dưỡng nhan.
- Dùng trong thang thuốc: Bạch truật thường có mặt trong nhiều công thức thuốc bổ tổng hợp, đặc biệt là những bài thuốc dưỡng huyết và làm đẹp da cho phụ nữ.
Hoài sơn
Hoài sơn (còn gọi là sơn dược) có vị ngọt, tính bình, là vị thuốc Đông y thường được dùng để bổ tỳ vị, dưỡng khí, sinh tân dịch và cải thiện khả năng tiêu hóa. Không chỉ giúp tăng cường sức khỏe, hoài sơn còn là nguyên liệu được sử dụng nhiều trong các bài thuốc dưỡng nhan nhờ khả năng cải thiện sắc tố da và tăng cường trao đổi chất.
- Hỗ trợ da khỏe từ bên trong: khi tỳ vị hoạt động tốt, da nhận được nhiều dưỡng chất hơn, trở nên hồng hào và sáng mịn.
- Giảm thâm sạm, da đều màu: nhờ khả năng cải thiện quá trình chuyển hóa, loại bỏ độc tố tích tụ.
- Duy trì độ ẩm tự nhiên: giúp làn da mềm mại, giảm tình trạng khô ráp.
Cách dùng an toàn:
- Nấu cháo hoặc canh: Kết hợp hoài sơn với hạt ý dĩ, kỳ tử để nấu cháo hoặc hầm canh, ăn 2–3 lần/tuần giúp dưỡng nhan và tăng cường sức khỏe.
- Dùng trong thang thuốc: Hoài sơn là thành phần phổ biến trong nhiều bài thuốc kiện tỳ, bổ khí, dưỡng nhan.
Cách sử dụng các vị thuốc bắc làm trắng da an toàn
Để đạt được hiệu quả làm trắng da tự nhiên và lâu dài, việc sử dụng các vị thuốc bắc cần thực hiện đúng cách, kết hợp cả bên trong lẫn bên ngoài và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh.
Uống trực tiếp (dưỡng da từ bên trong)
- Sắc thuốc hoặc pha trà: Các vị như thục địa, kỳ tử, bạch phục linh, ý dĩ có thể dùng dạng sắc uống hoặc hãm trà. Uống đều đặn giúp thanh nhiệt, bổ huyết, hỗ trợ đào thải độc tố, từ đó cải thiện sắc tố da.
- Dùng theo liều lượng hợp lý: Không nên uống quá nhiều hoặc kéo dài liên tục mà không có chỉ định, vì mỗi vị thuốc đều có đặc tính riêng.
- Kết hợp nhiều vị thuốc: Thường phối hợp theo bài thuốc cân bằng âm dương, ví dụ: bạch truật – ý dĩ – kỳ tử – đương quy, vừa dưỡng da vừa tăng sức khỏe tổng thể.
Đắp ngoài (chăm sóc trực tiếp)
- Dùng dạng bột hoặc chiết xuất: Bạch phục linh, cam thảo, bạch chỉ thường được nghiền thành bột mịn để làm mặt nạ.
- Kết hợp nguyên liệu tự nhiên: Pha cùng mật ong, sữa chua hoặc sữa tươi không đường để tăng khả năng dưỡng ẩm, làm sáng và mềm da.
- Tần suất: Chỉ nên đắp 2–3 lần/tuần, mỗi lần 15–20 phút. Lạm dụng có thể gây kích ứng hoặc làm da mất lớp bảo vệ tự nhiên.
Kết hợp chế độ ăn uống – sinh hoạt
Việc sử dụng các vị thuốc bắc làm trắng da chỉ đạt hiệu quả tối ưu khi được hỗ trợ bởi chế độ dinh dưỡng khoa học và lối sống lành mạnh. Cụ thể:
- Bổ sung rau xanh và trái cây giàu vitamin C: Vitamin C không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sản xuất collagen, cải thiện độ đàn hồi và độ sáng của da. Các loại thực phẩm nên ưu tiên: cam, chanh, bưởi, dâu tây, kiwi, súp lơ xanh.
- Uống đủ nước: Nước là yếu tố thiết yếu giúp duy trì độ ẩm tự nhiên, thúc đẩy quá trình đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Làn da đủ nước sẽ căng mịn, ít nhăn và ít bị xỉn màu.
- Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng: Thiếu ngủ và stress làm tăng hormone cortisol, thúc đẩy sản xuất melanin, gây nám và khiến da xỉn màu. Nên duy trì 7–8 giờ ngủ mỗi đêm, hạn chế thức khuya và áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc hít thở sâu.
Các vị thuốc bắc làm trắng da không chỉ giúp cải thiện sắc tố một cách tự nhiên mà còn nuôi dưỡng cơ thể, điều hòa nội tiết và tăng cường sức khỏe tổng thể. Để đạt hiệu quả tối ưu, bạn nên kết hợp uống trong – đắp ngoài, duy trì lối sống khoa học và chọn dược liệu chất lượng. Nếu sử dụng đúng cách, phương pháp này có thể mang lại làn da sáng mịn, khỏe mạnh và bền vững theo thời gian.